Có nên xây nhà vào tháng giêng âm lịch?

Người Việt vẫn luôn quan niệm "có thờ có thiêng, có kiêng có lành", nhất là trong chuyện xây nhà, động thổ. Tuy nhiên, có nhiều quan niệm lâu ngày thành quen mà tính chính xác thì không rõ, như vấn đề làm nhà tháng Giêng có nên hay không chẳng hạn.

Nhiều người cho rằng không nên làm nhà đầu năm vì sẽ gặp xui xẻo cho cả năm, tốt nhất nên làm giữa năm hoặc cuối năm. Suy nghĩ kiêng làm nhà tháng Giêng này tưởng là hợp phong thủy nhưng nếu phân tích kỹ sẽ có nhiều điều bất hợp lý.

Xưa nay, dân gian sợ những việc đập phá trong những ngày đầu năm mới vì cho rằng những việc này sẽ mang lại điềm xấu cho cả năm. Việc làm nhà thực chất là đập cũ xây mới nên mang ý nghĩa tái sinh nhiều hơn, đây là điều được khuyến khích thay vì kiêng kỵ.

Ông bà ta còn quan niệm tháng Giêng là tháng ăn chơi. Những người lao động trong tháng Chạp thường mong ngóng được về quê ăn Tết. Còn chủ nhà muốn kết thúc mọi việc trong năm cũ để năm mới được thảnh thơi. (Hai yếu tố không liên quan đến phong thủy này khiến mọi việc xây nhà đều phải chạy đua trước Tết cho xong). Từ đó, mọi người kháo nhau không nên làm nhà tháng Giêng.

Đồng thời, tháng Giêng còn là thời điểm lập Xuân, khí trời khá lạnh và ẩm ướt, nhất là ở miền Bắc và miền Trung. Chính vì vậy mà phần lớn các thợ đều ngại đào bới, làm móng, xây nền trong tiết trời giá rét này. Còn ở miền Nam, tuy nắng ấm nhưng cư dân lại có đặc trưng văn hoá Nam bộ vốn "cầu vừa đủ xài", ăn ở phóng khoáng, ai sao mình vậy... nên từ thầu đến thợ đều trông ngóng thiên nhiên, nhìn ngó qua xã hội, ai ai cũng ngại thay đổi, ngại phải hì hục đầu năm phải làm nhà cửa, ngại làm khác với cộng đồng, với số đông.

Trên thực tế, chỉ có các nhà thầu và nhân công nhỏ lẻ ở Việt Nam kiêng làm nhà tháng Giêng. Các doanh nghiệp xây dựng nước ngoài đâu kiêng kỵ gì. Mặt khác, trong tất cả các tài liệu phong thuỷ chính thống Đông lẫn Tây không hề có kiêng kỵ làm nhà hai năm hay kiêng khởi công đầu năm, chỉ có chọn năm tháng ngày giờ khởi công sao cho hợp tuổi gia chủ mà thôi. Còn nhà làm xong lúc nào thì chọn ngày tháng tốt để nhập trạch, dọn vào lúc đó, quyền biến tuỳ theo hoàn cảnh, không hợp tuổi thì mượn tuổi, khá linh hoạt.

Như vậy, để làm nhà được thuận lợi, việc đầu tiên cần để tâm đến là xem thời điểm nào trong năm điều kiện thời tiết nắng ráo thuận lợi cho việc thi công nhất chứ không phải xem tháng Giêng hay không. Ngoài ra, gia chủ cũng cần xem giai đoạn thi công, gia chủ có thời gian trông coi thợ để căn nhà làm đúng ý của mình hay không.